رواني روغتیا څه شی ده؟
رواني روغتیا له دې څخه عبارت ده چې تاسو څنګه احساس کوئ، څنګه فکر کوئ او څه ډول عمل ترسره کوئ. دا ستاسو د عمومي روغتیا یوه مهمه برخه ده. دا آن کولای شي چې ستاسو پر فزیکي روغتیا هم اغیزه وکړي. ښه رواني يا ذهني روغتیا ستاسو سره د ورځني ژوند په چارو کې مرسته کوي، چې ښه انتخاب وکړئ او فشار کنټرول کړئ.
ډیری داسي عوامل شته چې کېدای شي ستاسو پر رواني روغتیا اغیزه وکړي:
- Family history
- بیولوژیکي عوامل
- الکول او مخدره توکي
- طبي شرایط
- د ژوند تجربې
- صدمه او ناوړه ګټه اخیستنه
- یوازیتوب یا انزوا
د کډوالۍ اړوند رواني روغتیا
د یو کډوال په توګه، تاسو ممکن د مختلفو ننګونو سره مخ شئ چې کېدای شي ستاسو پر احساس اغیزه وکړي. په متحده ایالاتو کې د ژوند سره ځان سمول کېدای شي خورا ډیر فشار او د يواځيتوب احساس درکړي. کېدای شي تاسو د لاندي مواردو سره هم لاس و ګرېوان ياست:
- په خپل هیواد کې د تاوتریخوالي یا سخت شرایط تر شا پریښودل
- ستاسو د کډوالۍ د وضعیت یا د غوښتنلیکونو ناڅرګند حالت
- د توقیف یا شړل کیدو ویره
- Being apart from family members
- د خپل کلتور څخه د جلا کیدو احساس
- د نژاد پرستۍ او تبعیض سره مخ کېدل
These challenges can lead to more feelings of depression, anxiety, and PTSD. Undocumented immigrants, young people, those with disabilities, and people in the LGBTQ+ community may face even more risks due to additional challenges. It’s normal to feel stressed or have mental health problems during such times.
په هرصورت، ډیری کډوال د رواني روغتیايي خدماتو په لټه کې وي. دا له دې امله چې په متحده ایالاتو کې خلک ستاسو د هیواد په پرتله د رواني روغتیا په اړه بېل نظرونه لري، یا دا چې ستاسو کلتور ممکن د رواني روغتیا په اړه و نه ږغېږي.
Remember, you don’t need to feel embarrassed or ashamed about your feelings. It’s okay to ask for help, and there are resources available. You can find support from providers who speak your language and understand your culture. These resources are here to help you feel better and adjust to your new life.
Mental health conditions
رواني ناروغي یا اختلال یو روغتیايي حالت ګڼل کیږي. دا د ورځنيو چارو په ترسره کولو لکه ښوونځي ته تلل، کار کول او د ملګرو یا کورنۍ سره وخت تېرولو کې ستونزي رامينځته کوي. رواني روغتیايي ستونزې کېدای شي لږ یا شدیدي وي او د وخت په تیریدو سره بدلون ومومي.
Many people in the USA have mental health conditions. About 1 in 5 adults experience mental illness each year. About 1 in 8 people worldwide live with a mental illness.
Common signs
د رواني روغتیايي ستونزو عمومي نښې نښانې کېدای شي:
- د خپګان یا بې حسۍ یا نا امیدۍ احساس کول
- Feeling scared, worried, or angry
- په ټولنیزو فعالیتونو کې د لېوالتيا له لاسه ورکول
- Unable to perform daily tasks
- لږ انرژي یا هیڅ انرژي نه لرل
- Eating too much or too little
- په جدي توګه د وزن بايلل یا په جدي توګه د وزن ډېرېدل
- Trouble concentrating or staying still
- خپل ځان ته د زیان رسولو په اړه فکر کول
(https://www.youtube.com/watch?v=zt4sOjWwV3M&t=5s)
دا عادي خبره ده چې وخت پر وخت دا ډول نښې نښانې ولرئ. دا هغه وخت ډیره جدي ګڼل کېږي چې کله دا نښي په اوږدمهاله توګه رامينځته کېږي او تاسو ښه احساس نه کوئ.
د رواني روغتیا عمومي وضعيت
دلته د رواني روغتیايي وضعيت اړوند يو پیژندل شوی لیست دی. د دوه اړخيز يا دوه قطبي اختلال او شیزوفرینیا په څیر شرایط لږ عام دي.
اضطرابي اختلالات
هر څوک کله ناکله د خپګان يا اضطراب احساس کوي، مګر دا خپګان هغه مهال په یو اختلال بدلیږي چې نږدې هر وخت پیښیږي. خپګاني يا اضطرابي اختلالات هغه مهال پیښیږي چې کله یو څوک په میاشتو او کلونو دوامداره اندیښنه یا ویره ولري. د اضطراب په اړه نور معلومات ترلاسه کړئ.
Depression
ډیری خلک ممکن لږ خپګان ولري. لږ خپګان هغه مهال وي چې کله یو څوک د خوابدۍ احساس کوي یا يې د هيڅ کار ترسره کولو ته زړه نه غواړي. له دوو اونیو څخه زیات خپه کېدل لوی خپګان ګڼل کېږي. د خپګان په اړه نور معلومات ترلاسه کړئ.
د صدماتو وروسته فشاري اختلال
د ټروما يا صدماتو وروسته فشاري اختلال د PTSD په نوم هم یادیږي. دا د یوې ناوړه، ټکان ورکونکي، یا فشار لرونکي پیښې پرمهال طبیعي احساساتي غبرګون دی. د کډوالۍ او مهاجرت د صدمو په اړه نور معلومات ترلاسه کړئ.
Adjustment disorder
د ځان عادت کولو يا د سمون اختلال هغه وخت رامينځته کېږي چې کله یو څوک د يو فشار لرونکي بدلون یا پیښې وروسته ورته د حالاتو سره د ځان عادت کول سخت وي. ځینې کډوال او مهاجر نوي هیواد ته له رسېدو وروسته د کلتوري صدمې سره مخ کېږي. د کلتوري صدمې په اړه نور معلومات ترلاسه کړئ.
Substance use disorder
د نشه يي توکو د نه استعمال يا پرېښودلو اختلال هغه وخت وي چې یو څوک نه شي کولای د الکولو، مخدره توکو او درملو کارول کنټرول کړي.
Obsessive-compulsive disorder
عصبي وسواسي اختلال د OCD په نوم هم یادیږي. دا هغه مهال رامينځته کېږي چې کله یو څوک په تکراري توګه ناغوښتل (جنوني) فکرونه او (وسواسي) کړني ترسره کوي.
د خوړو اختلالات
د خوړو اختلالات هغه وخت وي چې کله یو څوک د خوړو، غذا او د بدن د شکل پر وړاندي ددوی چلند ته په کتو د خوړو په برخه کې جدي ستونزې ولري. دوی ممکن ډیر زيات یا ډیر لږ خواړه وخوري او په وزن کې يې خورا ډیر بدلونونو رامينځته کېږي.
Bipolar disorder
دوه قطبي اختلال هغه وخت رامينځته کې.ي چې یو څوک په خپل مزاج او انرژي کې غیر معمولي بدلونونه ولري. خلک ممکن خورا لوړي (جنوني) یا خورا ښکته (خپګاني) پیښې ولري.
شیزوفرینیا
Schizophrenia is rare and affects how a person thinks and sees the world. People with schizophrenia might believe things that aren’t real, see or hear things that aren’t there, and have a hard time thinking clearly.
| Do you want to learn more about these and other mental health conditions? Watch these videos for more information. |
مرسته ومومئ
It is important to talk to someone if you feel like you have a mental health problem. It is okay to reach out for help when you are struggling. There is no shame in getting support. Talking about how you feel is a brave step towards feeling better.
تاسو کولای شئ د کورنۍ د يو باوري غړي یا نږدې ملګري سره په دې اړه خبرې پیل کړئ. همداډول تاسو کولای شئ د یو داسي ښوونکي، مشاور، روزونکي یا د ټولنې د يو داسي مشر سره خبرې وکړئ چې تاسو ورباندي باور لرئ. دا ورسره شریکه کړئ چې تاسو څنګه احساس کوئ او کوم ډول ملاتړ ته اړتیا لرئ.
د رواني روغتیايي خدماتو چمتو کونکي کولای شي ستاسو سره د درملنې لکه تداوي او درملو په برخه کې مرسته وکړي. هرڅوک، پرته له دې چې د دوی د کډوالۍ وضعیت په پام کې ونيول شي، مرسته ترلاسه کولای شي.
If your symptoms are not getting better, or you are feeling worse, it is important to seek professional help:
★ Visit our page on how to find mental health resources for immigrants.
★ If you are in emotional distress or have thoughts of harming yourself, call or text 988 to talk to a trained crisis worker.
★ If you are in immediate danger, call 911 for emergency assistance.
You are not alone. Learn about mental health and how to get help. Find services and support for immigrants.
ددې پاڼي معلومات له NAMI او نورو باوري سرچینو څخه په لاس راغلی دي. زموږ موخه دا ده چې د پوهیدلو لپاره اسانه معلومات وړاندې کړو کوم چې په منظم ډول تازه کیږي. دا معلومات حقوقي مشوره نه ده.
نور له USAHello څخه
د ځانګړو معلوماتو په لټه کې یاست؟
