Ki sa ki apatrid?
Apatrid se lè okenn peyi pa konsidere yon moun kòm yon resòtisan. Nan lòt mo, moun san nasyonalite pa gen menm dwa ak pwoteksyon ke sitwayen yo genyen. Moun san nasyonalite souvan pa ka jwenn yon travay, ale nan kolèj, achte yon kay, oswa vwayaje gratis. Sa ka rive pou plizyè rezon, tankou:
- Diskriminatwa laws: Gen kèk peyi ki ka refize nasyonalite selon sèks, etnisite, oswa relijyon.
- Konteste blòd: Lè fwontyè yo chanje oswa peyi yo gen diskisyon, moun ka pafwa rete san yon nasyonalite.
- Diferans nan sitwayènte: Erè nan dosye gouvènman yo, mank de batistè, oswa chanjman nan gouvènman yo ka lakòz apatrid.
- Migrasyon ak deplasman: Moun ki oblije kite peyi yo akòz lagè oswa lòt rezon ka vin san nasyonalite tou.
Yon egzanp apatrid se denasyonalizasyon plizyè santèn Nikaragwan an 2023. Pifò nan yo te sitwayen Nikaragwa depi nesans men yo te pèdi sitwayènte yo epi yo te vin san nasyonalite.
Ki jan apatrid diferan de li pa gen papye?
Apatrid diferan de si yo pa gen papye. Moun ki san papye pa gen dwa gen estati imigrasyon legal nan yon peyi men yo gen nasyonalite oswa sitwayènte yon lòt kote. Stateless moun pa gen yon nasyonalite rekonèt ditou, kèlkeswa estati imigrasyon yo.
Ki jan apatrid diferan de pèdi dokiman yo?
Pèdi dokiman, tankou paspò oswa batistè, pa toujou lakòz apatrid. Menm si yon moun pa gen dokiman idantite yo ka toujou konsidere kòm yon sitwayen peyi lakay li. Stateless individuals pa gen sitwayènte oswa nasyonalite nèt, menm si yo gen dokiman sa yo.
Pa egzanp, Venezyela pa gen relasyon diplomatik ak Etazini. Sa fè li trè difisil pou Venezyelyen k ap viv Ozetazini renouvle paspò yo. Sepandan, Venezyelyen yo toujou rekonèt kòm sitwayen nan Venezyela, menm si yo pa ka jwenn nouvo paspò. Nan ka sa a, pèdi yon paspò oswa ou pa kapab jwenn yon paspò pa fè yon moun san nasyonalite.
Kouman pou mwen konnen si mwen se san nasyonalite?
Anpil moun ka pa konnen ke yo se yon moun san nasyonalite. United Stateless, yon òganizasyon san bi likratif, ofri yon zouti depistaj ki ka ede w konnen si w se san nasyonalite. Zouti sa a evalye plizyè faktè, tankou nasyonalite w, istwa imigrasyon w, ak sitiyasyon legal ou.
Ou ta ka san nasyonalite si:
- Yo te janm refize w yon paspò.
- Nesans ou pa t janm anrejistre.
- Yo te bay lòd pou w kite yon peyi men yo pa t ka retire w.
Pafwa, yon peyi di yon moun klèman li pa rekonèt li kòm sitwayen. Lòt fwa, detèmine si yon moun se san nasyonalite pral mande pou yon revizyon nan reyalite yo ak lwa a.
Alokasyon imigrasyon ak sèvis
Sèvis Sitwayènte ak Imigrasyon Etazini (USCIS) dènyèman te fè yon chanjman nan règ li yo. Kounye a USCIS pral konsidere apatrid ou, ansanm ak lòt bagay, lè w ap aplike pou sèten alokasyon imigrasyon ak demann. Men sa yo enkli aplikasyon pou:
- Aksyon difere
- Livrezon an plas
- Azil
- U viza
- T viza
- Estati tanporè pwoteje
Li enpòtan pou sonje ke sa pa vle di ou pral kapab jwenn estati legal jis paske ou se san nasyonalite.
Chanjman politik sa a aplikab pou tout moun ki soumèt yon aplikasyon imigrasyon oswa yon demann bay USCIS, sa enkli moun ki te aplike anvan 30 oktòb 2023. USCIS mande pou ou mete "san nasyonalite" kòm peyi ou sitwayènte.
Pou plis detay enstriksyon gade:
Moun ki san nasyonalite yo ka elijib tou pou plizyè sèvis ak sipò, tankou sa ki disponib pou refijye oswa moun ki asile yo. Disponibilite sèvis sa yo ka varye selon kote w ap jwenn ak estati imigrasyon w.
Li enpòtan pou w pale ak yon avoka imigrasyon oswa yon reprezantan ki akredite pou w revize opsyon w yo ak sa ki pi bon pou ka w la.
Detansyon ak depòtasyon
Anpil moun san nasyonalite konnen yo se san nasyonalite lè yo kenbe nan detansyon oswa nan pwosedi depòtasyon yo. Nan ka sa yo, èd legal enpòtan pou navige sistèm imigrasyon konplèks la ak eksplore remèd posib.
Moun san nasyonalite yo ka kenbe nan detansyon pou yon tan long. Pafwa, gouvènman an pa ka depòte yo, menm lè yon jij imigrasyon bay lòd pou yo kite peyi a. Nan ka sa yo, yon moun san nasyonalite ka fini soti nan detansyon men rete anba sipèvizyon otorite imigrasyon yo.
Dwa moun san nasyonalite
Moun san nasyonalite gen dwa moun de baz, menmsi yo pa gen sitwayènte. Dwa sa yo enkli aksè a edikasyon, swen sante, ak pwoteksyon kont diskriminasyon. Sepandan, fè respekte dwa w yo ka difisil san dokiman legal.
Jwenn èd
Li enpòtan pou chèche konsèy legal nan men yon avoka imigrasyon oswa yon reprezantan ki akredite. Anpil òganizasyon ak avoka ofri sèvis legal gratis oswa bon mache.
United Statesless ofri yon Fòm Byenveni pou moun k ap chèche sipò legal.
Defans
Pa gen okenn alokasyon imigrasyon espesyalman pou moun san nasyonalite. Lwa a ta dwe chanje pou jwenn pwoteksyon sa yo.
Moun san nasyonalite ak moun ki gen sousi pou pwoblèm san nasyonalite yo ka kontakte manm Kongrè a. Yo ka mande reprezantan yo pou yo pase lwa ki pral ede moun san nasyonalite nan Etazini.
Tout moun, menm moun ki pa sitwayen yo, gen dwa pou yo angaje ak senatè yo ak reprezantan yo epi eksprime opinyon yo sou dwa san nasyonalite yo.
- Etazini san nasyonalite se yon òganizasyon san bi likratif ki travay pou ede moun san nasyonalite. Yo te redakte yon lwa ki rele Lwa Pwoteksyon Apatrid (SPA) ki ta ede kreye estati imigrasyon pou moun san nasyonalite.
- Kanpay iBelong se Komisyonè Nasyonzini pou Refijye yo (UNHCR) ki dirije. Li ap chèche mete fen nan apatrid globalman pa 2024.
Istwa moun san nasyonalite
Gen anpil figi nan apatrid. Aprann sou moun ki fè fas ak defi yo genyen pou yo te san nasyonalite.
- Daiana se yon gradye Harvard ak paralegal nan New York. Li istwa yo.
- Danah se yon Nouyòkè fyè e ko-fondatè United san nasyonalite. Li istwa yo.
- Imad se yon papa ak manadjè lavant nan Colorado. Li istwa yo.
- Tenzin se yon travayè ki pa gen pwofi nan Washington, DC Li istwa yo.
Enfòmasyon ki nan paj sa a vini de our partner United Stateless, USCIS, ak lòt sous nou ka fè konfyans. Objektif nou se pou ofri enfòmasyon ki fasil pou konprann epi yo mete yo ajou regilyèman. Enfòmasyon sa yo pa konsèy jiridik.