Lapolis nan Etazini
Ozetazini, wòl lapolis se kenbe sekirite piblik ak ranfòse lalwa. Yo sipoze pwoteje moun, anpeche krim, ak defann dwa endividyèl yo. Anpil ofisye fè travay yo avèk bon entansyon, nan respekte lalwa ak trete moun san patipri. Sepandan, sa a se pa toujou ka a. Gen kèk ofisye lapolis ki ka abize pouvwa yo oswa trete moun yo enjisteman.
Dapre yon istorik sèten gwoup, ki gen ladan moun nwa ak imigran, maltrete pa lapolis Etazini. Li enpòtan pou w konprann dwa w lè w ap fè fas ak lapolis.
(https://youtu.be/5xv4ylUdHBg?si=YjlVPzbHgTDCBwHj)
Bagay ou dwe toujou konnen lè lapolis stope w
Kèlkeswa kote lapolis rete w, si se an piblik oswa pandan w ap kondwi, sa yo se bagay enpòtan ou pa dwe bliye:
- Rete kalm: Pa kouri oswa fè kont Eseye aji ak politès epi respè.
- Toujou kite men w vizib: Si w ap kondwi kenbe yo sou volan w.
- Pa deplase oswa fè mouvman britsoukou: Pa manyen ofisye a oswa pwoche li.
- Swiv enstriksyon yo: Pa reziste fouy oswa arestasyon, menm si w panse ke sa yap fè a pa bon.
- Ou gen dwa rete an silans: Ou pa oblije reponn kesyon sou kote w prale, kote w te ye, oswa sitiyasyon imigrasyon w. Si w chwazi pa reponn, ou ka di, “Mwen ap itilize dwa mwen pou m rete an silans.”
- Pa bay manti: Pa janm bay fo enfòmasyon oswa fo dokiman. Rete an silans si yo poze w kesyon sou estati imigrasyon ou.
- Ou ka refize yon rechèch: Si lapolis mande pou fouye afè w oswa machin ou, ou ka di, “Mwen pa dako pou yon rechèch fèt.” Sepandan, ofisye a ta ka toujou fè rechèch si yo gen yon manda oswa kòz pwobab (pa egzanp, si yo wè yon bagay ilegal ke tout moun ka wè).
- Mande si w lib pou w deplase: Si w pa arete w, ou ka mande, “Èske mwen lib pou m ale?” Si yo di wi, mache oswa kondui avèk kalm.
- Lapolis kapab fouye w: Si lapolis la sispèk ou gen yon zam, yo kapab fouye rad eksteryè ou pou tcheke sekirite w.
- Anrejistre detay yo: Si posib, ekri non yo, nimewo badj yo, ak enfòmasyon kontak ofisye ki enplike yo. Ou kapab tou anrejistre rankont la si sa posib.
Li bon yo ou prepare davans. Toujou gen Kat Idantifikasyon w avèk ou epi konnen nimewo telefòn manm fanmi oswa yon avoka ou ta ka kontakte jis nan ka ta gen yon ijans. |
Si yo kanpe w pandan w nan yon machin
Si yo rete w pandan w ap kondwi:
- Montre dokiman ou yo: Ou dwe montre lisans chofè w la, enskripsyon, ak prèv asirans lè yo mande. Fè ofisye a konnen ki kote atik sa yo ye anvan ou al chache yo.
- Reponn kesyon yo: Pou vyolasyon trafik senp, ou ka santi w alèz pou reponn kesyon debaz yo, men ou pa oblije. Ou ka toujou di, “Mwen ap itilize dwa mwen pou m rete an silans” si ou pa si.
- Swiv enstriksyon yo si yo mande w pou w sòti nan machin nan, legalman ou oblije fè sa. Sinon, rete nan machinn nan ak senti sekirite w atache.
- Lapolis ka mande pasaje Kat Idantifikasyon: Nan kèk eta, pasaje yo pa oblije montre Kat Idantifikasyon yo sof si ofisye a sispèk yon krim. Li an jeneral pi bon yo konfòme w jantiman si yo mande.
- Pasaje yo ka mande pou yo kite: Pasaje yo ka mande, 'Èske mwen lib pou m ale?' Si ofisye a di wi, soti nan veyikil la avèk kalm.
Si Lapolis oswa ICE vini lakay ou
- Pa louvri pòt la sof si yo gen yon manda: Si lapolis oswa ajan ICE vini lakay ou, pa louvri pòt la sof si yo montre w yon manda ki te siyen pa yon jij. Ou ka mande yo pou yo montre manda a nan yon fenèt oswa glise li anba pòt la.
- Ou pa oblije kite yo antre: Ou ka di, "Mwen pa dakò pou nou fè yon rechèch." Yo bezwen yon manda ki valab, oswa prèv sou yon krim k ap pase, pou antre.
- Rete an silans: Pa reponn kesyon san w pa pale ak yon avoka. Ou ka di, "Mwen vle rete an silans epi pale ak yon avoka."
Yon manda depòtasyon oswa ranvwa pa otorize ofisye yo antre lakay ou, fouye lakay ou, oswa arete w. Se sèlman yon manda jidisyè, ke yon jij siyen, pèmèt yo antre. Ou ka enprime yon kat wouj pou lonje nan fant pòt la. |
Si ajan ICE yo rete w
Si Immigration and Customs Enforcement (ICE) rete w oswa poze w kesyon, li enpòtan pou konnen dwa ou yo. Men kèk pwen kle pou sonje:
- Ou gen dwa pou w rete an silans: Ou pa oblije reponn kesyon sou estati imigrasyon ou, kote ou te fèt, oswa sou fason ou te antre nan peyi a.
- Pa siyen anyen: ICE ka mande w pou w siyen dokiman ki kapab afekte ka imigrasyon w la. Pa siyen anyen san w pa pale ak yon avoka anvan.
Si lapolis kanpe ou pandan w lekòl oswa nan travay
Si lapolis rete w nan lekòl la oswa nan travay, rete kalm, swiv enstriksyon yo, epi pa reziste. Men sa w dwe sonje:
- Nan lekòl la: Ou ka mande paran w oswa gadyen w anvan ou reponn nenpòt kesyon. Si lapolis vle fouye afè w, mande pou wè yon manda, men konnen ke yo ka fouye kazye w si kazye a se pou yo lekòl la. Rapòte nenpòt konpòtman ki pa apwopriye bay administrasyon lekòl la.
- Nan travay: Si lapolis la pa gen yon manda, tcheke avèk patwon w a pou wè si yo bay pèmisyon pou lapolis antre.
Arestasyon oswa nan detansyon
- Ou gen dwa pou w rete an silans: Ou pa oblije reponn okenn kesyon. Senpleman di, "Mwen vle pale ak yon avoka."
- Mande pou wè yon avoka : Ou gen dwa pale ak yon avoka. Ou pa dwe reponn okenn kesyon san w pa pale ak yon avoka an premye. Pa siyen okenn dokiman oswa pa pran okenn desizyon anvan w pale ak yon avoka. Si w pa kapab peye yon avoka, y ap ba w youn ki nan ka kriminèl yo.
- Pa reziste arestasyon: Menm si ou kwè arestasyon an mal, swiv enstriksyon ofisye a epi evite reziste.
- Ou gen dwa a yon apèl telefòn: Mande pou w rele yon avoka, yon manm fanmi w, oswa yon zanmi ou fè konfyans. Lapolis la ka koute nenpòt apèl eksepte sa ou fè ak avoka ou.
- Ou gen dwa pou resevw swen medikal. Si w bezwen swen medikal, ou gen dwa pou w mande l pandan w nan prizon an.
- Ou gen dwa pou yon odyans san patipri: Yo pa ka kenbe w pou yon tan endefini epi ou gen dwa pou w prezante ka w nan tribinal.
Li toujou akseptab pou di ou pa konprann sa yo di w la. Si w pa konprann Anglè, ou gen dwa pou resevwa yon entèprèt. Aprann plis. |
Rapòte vyolasyon oswa diskriminasyon
Si yon ofisye lapolis maltrete w oswa fè diskriminasyon kont ou (trete ou enjisteman poutèt ras ou, relijyon, sèks, oswa nasyonalite w), ou ka depoze yon plent. Men sa ou ta dwe fè:
- Ekri detay yo: Apre ensidan an, ekri non ofisye a, nimewo badj la, ak nenpòt lòt enfòmasyon ou kapab. Dosye detay tankou sa ki te pase, lè, ak ki kote. Pran foto nenpòt ki blese si sa aplikab.
- Depoze yon plent: Ou ka pote yon plent nan biwo afè entèn depatman lapolis la oswa nan yon komite plent sivil. Nan pifò ka yo, ou ka ranpli anonim.
- Rapòte maltretman lòt moun: Si w temwen yon moun ke lapolis te maltrete, ou kapab anrejistre san danje ensidan an epi ofri yo video a pou pwòp plent yo.
- Chèche sipò nan men òganizasyon ki pap travay pou pwofi : Gen kèk òganizasyon ki bay asistans legal pou moun ke lapolis maltrete.
Enfòmasyon ki nan paj sa a vini de ACLU, NILC, CLINIC, ak lòt sous nou ka fè konfyans. Objektif nou se pou ofri enfòmasyon ki fasil pou konprann epi yo mete yo ajou regilyèman. Enfòmasyon sa yo pa konsèy jiridik.