Bu sayfa en son 25/5/2020 tarihinde güncellenmiştir. Bu tarihten sonraki güncellemeler için lütfen İngilizce sayfaya bakınız.
- English (İngilizce),
- አማርኛ (Amharic),
- العربية (Arapça),
- မြန်မာစာ (Burmese),
- 简体中文 (Çince),
- 繁體中文 (Klasik Çince),
- فارسی (Farsça),
- Français (Fransızca),
- Italiano (İtalyanca),
- 日本語 (Japonca),
- Ikinyarwanda (Kinyarwanda),
- 한국어 (Kore dili),
- Português (Portekizce, Brezilya),
- Русский (Rusça),
- Somali (Somalice),
- Español (İspanyolca),
- Kiswahili (Swahili),
- Tagalog (Tagalog),
- ไทย (Tayca),
- Українська (Українська),
- اردو (Urduca),
- Tiếng Việt (Vietnamca)
İşinizi mi kaybettiniz? Çalışamaz durumda mısınız? İşinizi kaybettikten sonra devletten yardım alıp alamayacağınızı öğrenin.
Ya işimi kaybedersem?
Koronavirüs sebebiyle ülke çapında çoğu iş yerleri kapatıldı. Birçok insan işini kaybetti. Diğerleri ise hasta oldukları veya yakınlarından biri hasta olduğu için çalışmıyor. Koronavirüs sebebiyle çalışmıyorsanız para ve yardım almanın bazı yolları bulunmaktadır.
Her eyalet, işlerini kaybeden insanlara sunduğu kendi işsizlik sigorta programına sahiptir. Para miktarı ve yardım süresi eyaletler arasında farklılık gösterir. Kendi eyaletinizde işsizlik sigorta ofisinizi bulun. Çoğu eyalette 26 haftaya kadar yardım alabilirsiniz.
Koronavirüs acil yardımının iki farklı çeşidi bulunmaktadır:
- İşsiz insanlar her eyalette ek olarak 13 hafta daha yardım alabilir. Böylece çoğu insan 39 haftaya kadar yardım almış olur.
- 27 Mart’tan 31 Temmuz’a kadar işsizlik tazminatı alan herkes, her hafta fazladan 600$ alacak.
COVID-19 salgını sırasında işsizlik tazminatı hakkında daha fazla bilgi edinin.
- İşsizlik sigortasını hak etmek için ABD’de izin belgesi almak zorundasınız. Bu izin belgesi ABD vatandaşları, göçmenler, sığınmacılar, yeşil kart sahipleri ve çalışma izni olan kişileri kapsar.
- İzin belgeli olarak çalışıyor olmanız ve kendi hatanızdan dolayı işten çıkmış olmamanız gerekir. Yeni bir işe girdiyseniz, çalışma isteğiniz ve yeteneğiniz de olmalıdır.
- Çalışma izniniz sona ermek üzereyse, o tarihten sonra işsizlik yardımı alamazsınız.
- Hak kazanmak için işinizi kaybetmeden önce belirli bir süre çalışmış olmanız gerekir. Eyaletinizle ilgili bilgilere eyalet bazında bilgiler rehberinden ulaşabilirsiniz.
Belki Amerika’da yenisiniz veya (Lyft ya da Uber gibi) bağımsız ya da yarı zamanlı çalışıyorsunuz. Pandemi İşsizlik Yardımı kurumundan yardım alabilirsiniz.
Başlangıç için en iyi yer eyalet işsizlik ofisidir. Bu ofiste yardımı hak edip edemeyeceğiniz veya ne kadar yardım alabileceğiniz size söylenir. Kayıt olduktan sonra otomatik olarak her hafta 600$ ek tazminat alırsınız.
ABD’de çalışma izniniz yoksa işsizlik sigortasına veya nakit yardımlarına başvuramazsınız. Fakat yine de tıbbi tedavi alabilir ve COVID-19 testi yaptırabilirsiniz.
Belgeleri olmayan kişiler için acil durum programları şunlardır:
- Betancourt Macias Family Burs Vakfı acil durum fon imkanı sağlar. İnternet sitelerinden başvurabilir ya da (360) 524-3664 numarasını arayarak İngilizce veya İspanyolca iletişim kurabilirsiniz.
- National Domestic Workers Alliance (Ulusal Ev İşçileri İttifakı) kendi kuruluşunda çalışanlara, evde bakım işinde çalışanlara, dadılara ve ev temizlikçilerine acil yardım fonu sağlıyor.
- Immigrant Worker Safety Net Fund (Göçmen İşçiler Güvenlik Ağı Fonu) göçmenlere doğrudan yardım sağlıyor.
- The One FairWage Emergency Fund restoranlarda çalışanlara maddi yardım sunmaktadır.
Devlet yardım olarak başka neler yapıyor?
Devlet ABD’de bazı insanlara bu zor zamanda yardım amaçlı maddi yardım sağlayacak. Kişi başı 1200$’a kadar, her aileye 2400$ ve her çocuğa ek olarak 500$ yardım sağlayacak. Bu ödemeye hak kazanmak için:
- Evdeki herkesin sosyal güvenlik numarası olması gerekir.
- ABD vatandaşı veya yeşil kart sahibi olmanız gerekir, aksi takdirde Internal Revenue Service (Gelir idaresi) gerekliliklerini sağlamanız gerekir.
2018 ve 2019 vergilerini beyan ettiyseniz veya aktif sosyal güvenlik geliriniz varsa bu kontrolü yapmanız için bir şey yapmanıza gerek yok. 2019 vergi beyannamesi vermediyseniz, şimdi yapabilirsiniz.
Eğer vergi veya sosyal güvenlik ödemelerini doğrudan banka hesabınıza iade alırsanız, paranızı Nisan ayında alabilirsiniz. Eğer devlet sizin banka hesap bilgilerine sahip değilse, bu para size çek olarak ödenecektir.
Vergi iadesi için yeterli para kazanamıyorsanız, yine de nakit ödeme alabilirsiniz. Bilgilerinizi filer olmayan ödeme bilgileri formuna girmeniz gerekir. Sosyal güvenlik numaraları, posta adresi ve diğer bilgiler istenecektir.
- Eğer hastaysanız ve hastalığınızın COVID-19 olduğunu düşünüyorsanız, işe gitmemelisiniz. İşvereninizi arayın ve hastalığın başkalarına bulaşmaması için bu bilgiyi telefonla söyleyin. Hastaysanız nasıl yardım alabileceğinizi öğrenin.
- COVID-19 hastasıysanız veya virüs nedeniyle hasta olan bir aile üyesine bakmak için işe gidemiyorsanız, birçok şirket ücretli izin vermektedir.
- CARES Yasası uyarınca, 500’den az çalışanı olan çoğu şirket iki haftalık hastalık ödemesi yapar. Çocuklarının bakımı nedeniyle çalışamayan insanlar için de ek yardım bulunmaktadır. Şirketinize koronavirüs için ücretli hastalık izni verip vermediğini sorun ve ne bekleyeceğinizi öğrenin.
- Koronavirüs acil durumu sırasında ücretli hastalık izni haklarınız olduğunu bilin.
- ABD’de 500’den az çalışanı olan işletmeler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, işlerine ilişkin yardım almak için CARES Yasası uyarınca Bordro Koruma Programı (PPP) adı verilen bir programa başvurabilir.
- Bağımsız bir yükleniciyseniz veya bireysel çalışıyorsanız da başvurabilirsiniz.
- Bu programla, kredi parasını bordro masraflarına, kira ödemelerine ve krediyi geri ödemek zorunda olmadığınız kamu hizmetlerine harcadığınız sürece banka size ortalama aylık bordronuzun 2,5 katına eşit bir kredi verecektir. Bu programın insanların çalışmasını sağlaması gerekiyor, bu nedenle bu süre zarfında personel sayınızı azaltırsanız, daha fazla geri ödeme yapmanız gerekir.
- Bu programa başvurmak için mevcut bankanızı aramalı ve bu program için borç veren bir banka olup olmadıklarını öğrenmelisiniz. Bu program dahilinde borç para vermiyorlarsa, borç veren başka bir banka bulabilirsiniz.
Küçük İşletmeler İdaresi (The Small Business Association) bu program ve işletmenize yönelik diğer yardımlar hakkında daha fazla bilgiye sahiptir. La Cocina’nın da Kaliforniya ve ABD genelinde iyi bir küçük işletme programları listesi vardır.
Bazı şehirler ve eyaletler, federal menfaatlere hak kazanmayan belgelenmemiş işçilere ve vatandaş olmayan diğer kişilere yardımcı olmaktadır.
- Bilgili Göçmen (Informed Immigrant) adresinden eyalet bazında bilgilere ulaşın.
- Kaliforniya’nın 75 milyon dolarlık Afet Yardım Fonu hakkında bilgi edinin. Bu fon ile işsizlik sigortası yardımı ve afet yardımı alamayan belgesiz Kaliforniyalılara yardım edilecek. Kaliforniya valisi yaklaşık 150.000 belgesiz yetişkin Kaliforniyalıya, kişi başı 500 dolar (hane başına en fazla 1.000 dolar olacak şekilde) bir kereye mahsus nakit para yardımı verileceğini söyledi. Bu para Mayıs 2020’den itibaren göçmen Kaliforniyalılara yardım eden yerel kuruluşlar tarafından verilecek. Nasıl başvuracağınızı öğrenmek için topluluğunuzdaki bir kuruluşa başvurun.
- Chicago Şehri, doğduğu ülke veya vatandaşlık durumu ne olursa olsun, programlarının Chicago’daki herkes için kullanılabilir olmasını sağlayacağını söylüyor. Koronavirüs acil durum esnasında yapılan tüm Chicago Şehri kaynakları hakkında bilgi edinin.
- Boston Şehri, göçmenlik statüsüne bakılmaksızın COVID-19’dan etkilenen Boston sakinlerine hizmet sunduğunu söylüyor. Boston’daki göçmenlerin alabileceği hizmetleri öğrenin.
- Seattle Şehri, göçmenlik statüsüne bakılmaksızın herkesin hizmet almaya uygun olduğunu söylüyor. Seattle Şehri’nde sunulan COVID-19 program ve hizmetlerine ulaşın.
Diğer yardım türleri
Kendiniz ve aileniz için yiyecek yardımına mı ihtiyacınız var?
- WIC ve SNAP gibi yemek programlarına uygunluğunuzu kontrol edin.
- Gıda bankaları ve gıda ofisleri, insanlara yiyecek sağlayan yerel kuruluşlardır. Yerel gıda bankanızı bulun.
- Birçok okul ve çocuk ve yetişkin bakım merkezleri, topluluklarına ücretsiz yemekler sunmaktadır. Acil durum çocuk gıda programları hakkında da bilgi edinebilirsiniz. Yerel programınızdan nasıl yardım alabileceğinizi öğrenmek için yerel okulunuzla veya yerel gıda bankanızla iletişim kurun.
Bazı şehirler ve eyaletler kira moratoryumu (kira ödemek zorunda olmadığınız bir dönem) yayınladı. Bu, şimdi ödeme yapamıyorsanız (evinizden ayrılmak için yaptığınız anlaşma nedeniyle) tahliye edilemeyeceğiniz anlamına gelir. Daha sonra kirayı geri ödemek zorunda kalacaksınız. Şehrinizde veya eyaletinizde kira moratoryumu olup olmadığını öğrenin. Bilgi için yerel yönetim web sitenizi de kontrol edebilirsiniz.
Çoğu federal öğrenci kredisi ödemesi (özel veya Perkins kredisi hariç) 30 Eylül 2020’ye kadar herhangi bir ceza veya faiz olmadan ertelenebilir. Öğrenci kredisi tahsisi hakkında daha fazla bilgi edinin.
COVID-19 ile ilgili herhangi bir işsizlik sigortası, kredi veya sağlık hizmetinin kullanımı için devlet yardımına bağımlılık kuralı (public charge rule) kapsamında cezalandırılmayacaksınız.
Devlet yardımına bağımlılık kuralına göre (public charge rule) statü değişikliği, yeşil kart veya vize uzatması için başvuruda bulunan kişiler, eyaletlerinden devlet yardımı aldıkları takdirde daimi oturum izni almalarına izin verilmez. Okul yemekleri ve çocuk sağlık sigortası gibi diğer yardımlar dikkate alınmaz. Devlet yardımına bağımlılık kuralı (public charge rule) hakkında daha fazla bilgi edinin.
İşinizi kaybederseniz nasıl yardım alabileceğiniz hakkında daha faydalı bilgiler bulabilirsiniz:
- Bilgili Göçmen (Informed Immigrant) adresinde yer alan eyalet bazında bilgiler
- Göçmen Aileleri Koruma adresinde yer alan kamu programlarına dair bilgiler
- İşyerleri için Hukuki Yardım (Legal Aid at Work), belgesiz işçilerin istihdam hakları ile ilgili İngilizce, İspanyolca ve Çince bilgiler sunmaktadır. Bazı bilgiler ülke çapında, bazıları ise sadece Kaliforniya için geçerlidir.
HIAS tarafından oluşturulan bu kılavuz, mültecilere, sığınmacılara, asylee’lere ve diğer göçmenlere bu belirsiz dönemde haklarınız hakkında bilgi sunmaktadır.
- Haklarınızı Arapça bilin
- Haklarınızı İngilizce olarak bilin
- Farsça’daki haklarınızı bilin
- Haklarınızı Fransızca bilin
- Haklarınızı Rusça bilin
- Haklarınızı İspanyolca olarak bilin
- Swahili’deki haklarınızı bilin
Bu bilgiler ABD Çalışma Bakanlığı ve Dahili Gelir Hizmeti gibi güvenilir kaynaklardan alınmaktadır. USAHello yasal ya da tıbbi tavsiye vermez ve bu materyal, yasal ya da tıbbi tavsiye olarak değerlendirilmesi amaçlanan materyallerimizden biri değildir.
